Մեր մասին >>
Կառուցուածք >>
Հայ-քրդական առնչութիւնների բաժին
Հայ-քրդական առնչութիւնները հայագիտական հետազօտութիւնների կարեւորագոյն ուղղութիւնների շարքում են: Յիշեալ իրողութեամբ է պայմանաւորուած ԵՊՀ Հայագիտական հետազօտութիւնների ինստիտուտի շրջանակներում Հայ-քրդական առնչութիւնների բաժնի ստեղծումը: Հայ-քրդական յարաբերութիւնների համատեքստում կարեւորագոյն մի շարք ուղղութիւններ մինչ օրս լիովին անտեսուած են եղել: Թէեւ հայ-քրդական առնչութիւններ ընդգրկում են պատմական, քաղաքական, տնտեսական, քաղաքակրթական, կրօնական, մշակութային, ժողովրդագրական ու սոցիոլոգիական լայն շրջանակներ, հայ պատմագրութեան մէջ գերազանցապէս դիտարկուել է հայ-քրդական յարաբերութիւնների պատմութիւնը: Բացի այդ, հայ պատմագրութիւնն ու հասարակութիւնը դեռ լիովին ձերբազատուած չեն քրդերի ու քրդական խնդրի վերաբերեալ նախկինում ունեցած աւանդական որոշ կարծրատիպերից: Խնդիրը խորութեամբ ուսումնասիրուած չէ տարածաշրջանային գործընթացների եւ անվտանգութեան համատեքստում, հետեւաբար կարիք ունի բազմակողմանի մօտեցումների` հաշուի առնելով զոյգ հայկական պետութիւնների (ՀՀ եւ ԼՂՀ) առկայութիւնը, Հիւսիսային Իրաքում քրդական ինքնավարութեան կայացումը, քրդական զարգացումները տարածաշրջանում եւ Իրաքեան Քուրդիստանի տարածաշրջանային կառավարութիւն (ԻՔՏԿ) - Հարաւային Կովկասի պետութիւններ յարաբերութիւնների զարգացման մոդելների մշակման հեռանկարը:
ԵՊՀ Հայագիտական հետազօտութիւնների ինստիտուտի Հայ-քրդական առնչութիւնների բաժնի նպատակներն են.
• Ներկայացնել հայ-քրդական առնչութիւններն ու յարաբերությունները` պատմական, քաղաքական, տնտեսական, քաղաքակրթական, կրօնական, մշակութային, ժողովրդագրական ու սոցիոլոգիական լայն շրջանակների համատեքստում:
• Համեմատական հետազօտման համատեքստում վերլուծել հայկական հարցի եւ քրդական խնդրի միջազգայնացման պատճառներն ու փուլերը:
• Դիտարկել «Հայկական հարց»-«քրդական գործօն» եւ «քրդական հարց» - «հայկական գործօն» իրողութիւնները, հետազօտելով նաեւ հայ եւ քուրդ ժողովուրդների ազատագրական պայքարի հիմնախնդիրները:
• Ուսումնասիրել հայ-քրդական յարաբերութիւններին ու շփումներին առնչուող բազմալեզու աղբիւրներն ու մասնագիտական գրականութիւնը:
• Ներկայացնել Հայաստանի իշխանութիւնների դերն ու հայ մտաւորականութեան աւանդը քրդական մշակոյթի ու պատմութեան ուսումնասիրութեան գործում:
• Դիտարկել Իրաքեան Քուրդիստանի տարածաշրջանային կառավարութեան (ԻՔՏԿ) ձեռքբերումներն ու ձախողումները` տարածաշրջանային զարգացումների համատեքստում, ԻՔՏԿ-ի եւ տարածաշրջանային տերութիւնների (այդ թւում Հարաւային Կովկասի հանրապետութիւնների) միջեւ առկայ փոխյարաբերութիւնները եւ ընդհանրապէս տարածաշրջանում քրդական գործոնի ակտիւացման պատճառները:
• Տարածաշրջանային զարգացումների լոյսի ներքոյ հանգամանալից վերլուծել եւ ամբողջական կառոյցի տեսքով ներկայացնել հայ-քրդական յարաբերութիւնների նշանակությունը եւ դրանցում առկայ խնդիրները:
ԵՊՀ Հայագիտական հետազօտութիւնների ինստիտուտի Հայ-քրդական առնչութիւնների բաժինը մտադիր է հրատարակել վերոյիշեալ դաշտը ներառող հետազօտական մի շարք աշխատութիւններ: Ընդ որում, քննական վերլուծութեան արդիւնքում կներկայացուեն ոչ միայն նոր մօտեցումներ, այլեւ թարգմանաբար կներկայացուեն ու կտեղայնացուեն խնդրին առնչուող անւանի քրդագէտների այն եզրահանգումներն ու տեսակէտները, որոնք հիմնականում անտեսուած են հայալեզու աղբիւրներում: Աւելին, կներկայացուեն քրդագիտութեանն առնչուող հայալեզու արժէքաւոր աղբիւրներն ու մասնագիտական գրականութիւնը:
Բաժնի աշխատակիցների լեզուական բազան բազմազան է եւ փոխլրացնող, ստեղծուած հետազօտական խմբում ընդգրկուել են հայերէն, քրդերէն, պարսկերէն, ռուսերէն, թուրքերէն, անգլերէն, եւ մի շարք այլ լեզուների տիրապետող մասնագէտներ:
Բաժնի հետազօտութիւններն ու հրապարակումները կունենան ոչ միայն տեսական, այլեւ կիրառական մեծ նշանակութիւն:
